Bij het woord ‘kater’ denk ik niet meteen aan een brood. En een Duivekater heeft niets te maken met duiven of een kater (kat of lichamelijke toestand na een avondje doordrinken…) maar alles met brood.
Een feestelijk brood, wel te verstaan.
Een traditioneel vloerbrood dat voornamelijk bekend is ten noorden van Amsterdam en in de Zaanstreek. Een heerlijk zoet, geurig witbrood dat al in de tijd van de schilder Jan Steen gebakken werd, zoals dit plaatje van een schilderij van hem laat zien. De duivekater staat in de rechterhoek afgebeeld op de voorgrond.

Van oudsher een brood dat gebakken werd rond Pasen en Pinksteren. Sommigen beweren zelfs dat het recept teruggaat tot de Germanen, waarbij het brood zou dienen als een offerbrood. Het brood kreeg dan de vorm van een stuk bot, ter vervanging van een echt vleesoffer. Door al die jaren heen is het recept niet veel veranderd. De voornaamste ingrediënten zijn nog steeds boter, citroenschil en melk, al zal de moderne bakker er zijn of haar eigen twist aan geven door toevoeging van bijvoorbeeld honing in plaats van suiker en een snufje steranijs of kaneel voor een nog aromatischer smaak. Dun gesneden met een lik roomboter is het brood ‘goddelijk’. Wat dat betreft heel passend bij Pasen.

Mijn brood komt net uit de oven, is nog warm en doet het hele huis geuren naar citroen en anijs. Dus wie nog zin heeft om iets leuks op tafel te zetten op 1e Paasdag, raad ik aan meteen aan de slag te gaan. En red je het niet voor morgen, elk andere dag van het jaar smaakt dit ook hoor!

Wie in het bezit is van een kookboek van Ottolenghi of een klein beetje zijn kookkunsten volgt, zal de onderstaande foto meteen herkennen: zijn onmiskenbare bloemkooltaart.

Echt een beauty om te zien, en de smaak is goddelijk. Niet iets wat je verwacht met een saaie bloemkool als hoofdrolspeler. Je kunt hem serveren bij de lunch of als een lichte avondmaaltijd met een frisse groene salade. Als je het restant van de taart goed verpakt smaakt hij de volgende dag nog lekkerder. Of denk eens aan een picknick, want ook koud kun je dit je gasten heel goed voorschotelen.

Ottolenghi gebruikt in zijn recept de pikzwarte, driehoekige, gedroogde zaadjes van de Nigella Sativa plant: nigellazaad. Deze zaadjes ruiken in eerste instantie naar niks, maar als je erop sabbelt smaakt het naar oregano, maar dan natuurlijk net anders, pittiger. Het nigellazaad is niet overal te koop, maar een goed gesorteerde Turkse winkel zal het wel hebben. In het recept van de bloemkooltaart wordt het zwarte zaad vermengd met wit sesamzaad en dient dan als knapperige bodem en rand. Ik had geen nigellazaad in huis en gebruikte daarvoor in de plaats zwart sesamzaad. Het effect was hetzelfde en de smaak niet minder.

Verder heb ik het recept volledig gevolgd: een aanrader en niet alleen voor vegetariërs!

In het weekend mag ik graag iets lekkers voor bij de borrel maken. Bovendien eten wij op zaterdag regelmatig een kopje soep, dus met een karrewiel zou ik helemaal goed zitten, dat past zowel bij wijn als bij soep. Een karrewiel is een rond breekbrood. Kleine broodjes dicht tegen elkaar aan gebakken zodat de vorm van een wiel ontstaat. Natuurlijk kun je er ook een vierkante vorm van maken, dan noem je het alleen geen wiel meer. Door aan het brood bijvoorbeeld gebakken uitjes, knoflook, kaas of kruiden toe te voegen, maak je elke keer weer een ander brood. Of strooi er eens maanzaad of sesamzaad over, heerlijk!

De hele dag klinkt in huis de muziek van de Matthäus Passion. Niet door iedereen even gewaardeerd, maar het brengt je wel al in de sfeer van Pasen. Gisteren de meeste boodschappen gedaan, vandaag nog vers brood gehaald. Voor eerste Paasdag staat een brunch op het programma, met o.a. eiersalade, een quiche, gerookte zalm met roerei, lekker verse broodjes, warme beschuitbollen, paasbrood, kwarteleitjes, en ga zo maar door.  En laten we een glaasje champagne niet vergeten..  Ik heb het sterke vermoeden dat mijn ‘lam’ naar tweede Paasdag zal verhuizen.

Voor de zekerheid heb ik ook asperges in huis gehaald. Als we van de brunch erg vol zitten kunnen we ’s avonds altijd nog lekker lichte asperges met ham en eieren eten.

Een echte paastaart heb ik dit jaar niet gemaakt. Op verzoek van de jongens een ‘gewone citroencake’. Maar iets ‘gewoons’  kan ik eigenlijk nooit maken, dus is het een Paascake geworden: amandel citroencake. Voor de Pasen in de vorm van een kleine tulband, overgoten met citroenicing en afgemaakt met viooltjes. Nu alleen nog de witte eieren kleuren, dan ben ik helemaal klaar voor Pasen.

Wist je dat je de bloemen van viooltjes gewoon kunt eten? Zelfs die je nu in de tuin hebt staan. Ze zijn bovendien erg geneeskrachtig. Zo helpen ze tegen eczeem en alle soorten huiduitslag of jeuk, daarnaast werken ze ook nog vochtafdrijvend en ontstekingsremmend. Dus haal het voorjaar naar binnen met bloemen op de taart!

Een hartige taart is ideaal als lunch, snack of avondmaal. Voor mijn echtgenoots verjaardag heb ik een makkelijke variant gemaakt op de aloude Quiche Lorraine.

Hoewel iedereen denkt dat deze quiche zijn oorsprong kent in Frankrijk, komt het woord “quiche” uit het Duits. De enige echte en originele quiche komt dan ook uit de Elzas-Lotharingen (vroeger Duits gebied). In drankgelegenheden werd een soort “kuche” (koek) verkocht of zelfs gratis gegeven, als zoute hap bij een glas bier, in de hoop nog meer drank te verkopen. Toen de Elzas weer terug in Franse handen kwam, bleef de kuche bestaan, maar werd het woord langzaam verbasterd tot kiche en later tot quiche.

Heel vroeger werd oud brood uitgerold tot een deeglap. Tegenwoordig gaan de meeste recepten uit van pâte brisée, een niet zoet zandtaartdeeg van bloem, boter en ei. In plaats van dit bloemdeeg wordt ook wel bladerdeeg gebruikt. De vulling bestaat uit spek, eieren, room en kaas. Hartig en machtig, hier moet zeker bij gedronken worden!

Voor mijn variant heb ik croissantdeeg gebruikt. Niet zo vet als bladerdeeg en doet een beetje aan brood denken. Spek geeft een lekkere rooksmaak maar ik heb gerookte kipfilet gebruikt, wat een zachtere smaak geeft en minder zout is. De kipfilet heb ik even aangebakken met een flinke in dunne repen gesneden ui. Verder eieren en gelijke delen room en melk plus geraspte kaas.

Ik had de quiche een kwartiertje voorgebakken om hem ’s avonds bij de borrel nog even af te bakken en in puntjes te serveren. Maar helaas zijn we er niet aan toegekomen.
Nou ja, helaas toch ook weer niet. Zo hadden we de volgende dag een super makkelijk avondeten waarbij ik een frisse salade heb geserveerd. Met een glas witte wijn of koud biertje ging dat er wel in.

Je hebt ze vast wel eens in de winkel gezien: die grote hoge dozen, Panettone. Een traditioneel Italiaanse Kerstbrood dat van oorsprong uit Milaan komt. Het verhaal gaat dat lang geleden een dag voor kerstmis aan het hof van een Milanese Hertog het nagerecht voor het feestmaal geheel mislukt was. Tonio, het hulpkokje, besloot het toetje op te dienen dat hij eigenlijk voor zich zelf had gemaakt. Een zoetig brood met de geur van boter en gekonfijte vruchten. Het werd met luid applaus ontvangen en ging er in als koek!  De Hertog doopte het brood met de naam: “Pan del Toni”, later verbasterd tot Penettone. Toni’s brood werd wereldberoemd. Maar er gaan meer verhalen. Zo zou het ook gewoon “groot brood” betekenen of genoemd naar de dochter Antonia van de bakker.

Hoe dan ook, ik heb voor het weekend een Panettone gemaakt. Omdat je er een hoge vorm voor nodig hebt, heb ik een grote ongeglazuurde terracotta bloempot gebruikt. Het recept vraagt om verse gist maar daar is slecht aan te komen, dus daarom droge gist. Het deeg heb ik wat frisser gemaakt door er kwark door te doen. Je kunt variëren met gedroogde vruchten zoals sulatana’s, sukade, gekonfijte sinaasappel of bicareau, al dan niet geweekt in rum of likeur. Het brood vraagt wel enig geduld, want het gistdeeg moet rijzen. Ik heb recepten gelezen waarbij dat bijna een hele dag duurt. Mijn Panettone rijst ongeveer één uur en daarna nogmaals een half uur. Het afbakken kost ook een uur, Maar dan heb je ook iets.

Leuk kerstpresentje, een Panettone in een bloempot met een mooi rood lint er omheen, of gewoon op zondagmorgen bij het ontbijt. De Italianen drinken er graag een glaasje Asti Spumante bij. Laat ik nou ook nog zo’n fles bubbels in de koelkast hebben staan.