Wist je dat linzen rijk zijn aan ijzer, vezels en eiwitten? Dat linzen in de jaren 60 als hippiegroenten werden beschouwd (want de Hippies trokken naar India en kwamen terug met heerlijke linzenrecepten)? Dat linzen tegenwoordig omarmd worden door superfoodaanhangers? Dat linzen peulvruchten zijn, maar culinair gerekend worden tot de groenten? Dat zelfs het voedingscentrum in de nieuwe schijf van vijf ruimte heeft ingerekend voor een wekelijks portie peulvruchten?

Reden temeer om ook eens te gaan experimenteren met deze veelzijdige peulvrucht. Want veelzijdig zijn ze, die linzen. Je hebt ze in allerlei kleuren en maten: witte, bruine, rode, zwarte, gespikkelde, blonde en oranje. In onze supermarktschappen vinden we voornamelijk de al geweekte linzen, de bruine of blonde, in blik of glas. De andere soorten zijn goed verkrijgbaar in droge vorm, bij de supermarkt of anders de Toko. Voorweken is bijna niet meer nodig, de meeste droge linzen kunnen direct verwerkt worden en nemen tijdens het koken en stoven voldoende vocht op om te garen. Lees daarvoor goed de gebruiksaanwijzing op de verpakking of volg de instructie van het recept.

Voor mijn recept linzen met warmgerookte zalm maak ik gebruik van de ‘makkelijke’ linzen, die uit blik. Makkelijk en eenvoudig, ook door het gebruik van de warmgerookte zalmmoot, die je zo kant en klaar bij de visboer of in de supermarkt kunt kopen (de echte liefhebber rookt natuurlijk zijn eigen zalm…). Heerlijk met een flinke schep tzatziki.

Je hoeft voor dit recept niet te lang in de keuken te staan, wat bij dit mooie weer toch zeker een aanrader is!

De laatste oliebollen heb ik aan de vogeltjes gevoerd en morgen ga ik de kerstboom opruimen. Toch jammer want al die lichtjes geven ook een warm gevoel in huis. Buiten is het grijs en grauw, dus waar halen we onze warmte dan vandaan? Inderdaad, de keuken, lekker koken. Tijd voor comfort food: warm, kruidig, smakelijk, voedzaam en gezond, dus het past ook bij de goede voornemens.

Geurige couscous met pompoencurry. Een mengsel van geroosterde pompoen, zoete aardappel, wortel, koolraap en kikkererwten. De geroosterde groenten worden gesmoord in een saus van tomaten, ui en kokosmelk. Heerlijk gekruid met Rash el Hanout en/of Baharat. Beide zijn kruidenmengsel uit het middenoosten. Geurige mengsels met o.a. komijn, koriander, paprika, en niet te vergeten kaneel. Je koopt ze bij de Turk of bijvoorbeeld van het merk ‘Jonnie Boer’ in de supermarkt. Jonnie is de bekende sterrenchef van De Librije in Zwolle. Zijn assortiment ‘original spices’ zijn uitgekiende en zeer smaakvolle melanges, veelal zonder zout en in de typische verpakking: kleine metalen blikjes met een dubbele deksel om de geur en smaak van het kruidenmengsel zo goed mogelijk te behouden.

En voordat ik het vergeet: alle beste wensen voor het nieuwe jaar, te beginnen met een lekker bordje comfort food.

Van de week op de Albert Cuyp in Amsterdam raakte ik in gesprek met een marktkoopman. We hadden het over “alles lekker vinden”. Hij moest ook beamen dat hij veel of bijna alles lekker vindt, alleen van tuinbonen griezelt hij. Waarop ik antwoordde: dan moet je ze dubbel doppen. Ik moest het hem uitleggen: hij was dan ook een kaasboer en geen groentenman.

Tuinbonen zou echt mannen-eten zijn, mijn vader was er gek op (lekker met uitgebakken spekkies…). Tuinbonen hebben van nature een bittere smaak, die niet door iedereen gewaardeerd wordt. Deze bonen moet je leren eten, en de beste manier daarvoor is het dubbel doppen. Tuinbonen zitten in een peul, en elke boon heeft nog een extra velletje. Juist dat buitenste velletje geeft die bittere smaak. Vroeg in het seizoen zijn de boontjes nog klein, en is ook het velletje minder bitter. Jonge tuinboontjes blijven tijdens het koken groenig, terwijl oudere bonen bruin kleuren. Bij oudere (grotere) tuinbonen is het raadzaam om behalve de peul ook het buitenste velletje te doppen (verwijderen). Je kunt dit rauw doen, maar het gaat het snelst als je de bonen eerst kookt: het buitenste velletje rimpelt iets en je drukt de binnenste boon er zo uit. Een klusje, maar de smaak loont de moeite.

Laat ik nou diezelfde avond, na de Albert Cuyp, in een heel leuk restaurantje “Alegria” in Bussum, een pastagerecht met dubbelgedopte tuinbonen hebben gegeten. Alegria is eigenlijk een Italiaans winkeltje, dat sinds korte tijd aan het uitgroeien is tot een echt restaurant(je). Ze hebben geen menu, je eet wat de kok kookt: een verrassings 4 gangenmenu. De ene week is het hoofdgerecht met vis, de andere week vlees. Zuivere producten, zonder veel liflafjes; echt een aanrader.

Die pasta met dubbelgedopte tuinbonen smaakte zo goed, dat ik thuis dit recept à la Alegria meteen heb nagemaakt. Mijn tuinboontjes waren jong en klein, dus dubbel doppen was misschien niet nodig geweest, maar de de smaak was excellent!

 
*de linker ongedopt, rechts gedopt               *pasta met tuinboontjes

Op de markt en zelfs in het groentevak van de supermarkt kom je ze tegen: grote vleestomaten. Ze doen me altijd denken aan die grillige zontomaten uit de landen rond de Middellandse zee. Daar smaken zelfs de wat groenere, en ogenschijnlijk minder rijpe tomaten, naar zon en zomer. Logisch dat je die smaak in Nederland mist, want veel zon hebben we nog niet gehad. Maar Hollandse vleestomaten kun je wel lekker maken.

Een vleestomaat leent zich perfect voor een salade: in dunne plakken gesneden met uienringen, knoflook en een dressing van olijfolie en rode wijnazijn. Maar ze zijn het meest geschikt om gevuld te worden en dan te stoven in de oven. Voor een vulling kun je denken aan iets met vlees of vis. Maar ook een vulling met als basis rijst, uien en andere groenten, is een goed uitgangspunt.

Ik koos deze keer voor een Mexicaans gevulde tomaat. Rul gebakken gehakt met ui, knoflook, mais, rode kidneybonen, tacokruiden en een flinke scheut ketchup. Een klein rood pepertje geeft de extra pittigheid. Gebruik ook de inhoud uit de tomaat door deze even mee te bakken, zonde om weg te gooien. Tot slot met wat kaas gratineren in de oven, totdat de tomaat net gaar is. Serveren met stokbrood, een frisse salade en een koel biertje. Die zomerzon moet je er alleen zelf nog even bij denken.

Oude inheemse volkeren in het Caribisch gebied wisten zo’n 3500 jaar geleden al dat de combinatie van rijst en bonen super gezond is. Op het schiereiland Nicoya, in de buurt van Costa Rica, spreekt men over de Blauwe Zone: hier leven mensen langer en blijven gezonder. Hun geheim is een ontbijt van rijst met zwarte bonen. Naast dit ontbijt hebben de bewoners van Nicoya een gezonde leefstijl waarbij ze matig en voornamelijk plantaardig voedsel  eten, veel bewegen, weinig stress, niet roken en kennen ze een hecht en sociaal gezinsleven. Hun  dieet bestaat uit rijst, zwarte bonen, maistortilla’s en pompoenen. De zwarte bonen bevatten veel antioxidanten en helpen hiermee een laag cholesterol te houden.

Nu zal ik niet voorstellen om voortaan de bruine boterham bij het ontbijt te laten staan en rijst met zwarte bonen te gaan eten. Maar zo af en toe bonen met rijst combineren voor een salade, lunch of avondmaal, is geen slechte gewoonte. Bovendien is het nog heel smakelijk ook.

Zo bereidde ik van de week witte rijst met kidneybonen en mais. Voor de smaak heb ik pittige chorizoworst  toegevoegd, nog wat goenten en  mexicaanse kruiden. Het gerecht houdt het midden tussen een pilav, paella en chili con carne. De volgende dag heb ik een restje koud als salade gegeten, ook niet gek. Lekker met avocadosalade of guacamole. Je zou dit ook ook heel goed als vulling voor een tortilla kunnen gebruiken.  Dan wel maistortilla’s, zoals de Nicoyanen dat al eeuwen geleden bedacht hebben.

En daar zit ik dan: met mijn linker been van lies tot enkel in het gips, op twee keukenstoelen, aanwijzingen te geven aan mijn eigen keukenbrigade: mijn echtgenoot en jongens. Door een klein ‘slippertje’ op het werk (afdeling radiologie) belandde ik gisteren met mijn knieën op de harde, gladde vloer. Mijn linker knieschijf was daar niet tegen bestand. Gelukkig zit ik dicht bij het vuur en dat was maar goed ook, bleek later uit de foto’s. Maar om een lang verhaal kort te maken: voorlopig 6 weken gips, en dan zien we wel weer verder…

Steunend op 2 krukken doe je alleen niet veel in de keuken. Gelukkig heeft de nieuwe keukenbrigade voorlopig even de pollepels overgenomen. Zo hebben wij gisteren gegeten: gebakken krieltjes, witte bonen in tomatensaus en een hamburger; vandaag stond er op het menu: gebakken krieltjes, biologische (!) doperwten achter glas en een Huizerwegsteak (specialiteit van onze plaatselijke slager Verkleij). Ik moet zeggen, het smaakte mij voortreffelijk, al kan ik van deze gerechten weinig ‘nieuws’ maken voor mijn blog. Alhoewel..

Onno Kleyn schrijft vandaag in De Volkskrant een artikel over bonen: “De schlemielen van de keuken, dat zijn ze: peulvruchten”. Beslist een artikel dat je zou moeten lezen http://www.onnokleyn.nl/smaakvertelling van 3 maart 2011. Ik ben niet zo’n fan van gedroogde bonen, ik gebruik liever conserven of anders diepvries: het bespaart je veel werk. Maar welke vorm je ook kiest, dat bonen lekker zijn, is een feit.

Nu mijn man zijn draai in de keuken begint te vinden, is het wellicht tijd voor een iets meer gevarieerder bonenrecept: chili con carne. Ik geef alvast het recept, wel voor een andere keer (volgende week misschien) want 3 dagen achter elkaar bonen wordt me toch echt iets te veel.